Niepowtarzalne wieńce dożynkowe z Podkarpacia

Przypadające w połowie sierpnia święto Matki Boskiej Zielnej jest moim ulubionym w całym roku. Święcenie bukietów z ziół i kwiatów oraz wieńców dożynkowych jest wspaniałą tradycją, którą zamiast się jej wstydzić, powinniśmy staranie pielęgnować i przekazywać przyszłym pokoleniom, nawet jeśli już obecnie wkradają się do niej współczesne akcenty. Przez ostatnie pięć lat zbierałem zdjęcia wieńców dożynkowych i bukietów i w ten sposób powstała ta niezwykła galeria wianków z Podkarpacia.

Lokalne tradycje są jednym z naszych najpiękniejszych i najbardziej niedocenianych skarbów. Na zagranicznych wycieczkach często unikamy miejsc typowo turystycznych wybierając małe miasteczka i wioski, w których wciąż możemy zobaczyć tamtejsze rzemiosło, poznać zwyczaje i posmakować lokalnych przysmaków. Dlaczego więc mielibyśmy się wstydzić naszego własnego folkloru?

Sam, jak to mówię, jestem południowcem (lub przedstawicielem podkarpackiej mafii ;) i nawet międzynarodowe wystawy ogrodnicze wielkiego kalibru nie są w stanie mnie zawstydzić: jestem dumny z tradycji, które wciąż są podtrzymywane w mojej rodzinnej miejscowości. Jedną z nich jest święcenie wieńców dożynkowych i bukietów ziół i kwiatów na Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny przypadające 15 sierpnia, a zwyczajowo zwane Świętem Matki Boskiej Zielnej.

Nietrudno odgadnąć, że to jest właśnie moje ulubione święto w całym roku (nawet Boże Narodzenie nie może się z nim dla mnie równać!) - nawet jeśli współcześnie wieńce dożynkowe nie wozi się do poświęcenia wozami zaprzężonymi w konie, tylko przyczepami zaprzężonymi w ciągniki.
Swoją drogą ewolucja tej tradycji jest równie ciekawym zjawiskiem!

Wieńce dożynkowe tradycyjnie wyplata się z kłosów zbóż, owoców drzew i krzewów (np. jarzębiny, orzechów, jabłek), nasion (np. fasoli czy słonecznika) oraz kwiatów i ziół. Wianki często mają kształt dzwonów, łodzi, serc czy figur świętych niesionych na ramionach przez cztery osoby - zwyczajowo mężczyzn lub chłopców (oryginalnie: żniwiarzy w towarzystwie żniwiarek). Bukiety przygotowuje się z podobnych materiałów, jednak oczywiście ze szczególnym uwzględnieniem ziół i kwiatów

Jak wykorzystuje się poświęcone rośliny? Jak pisze na swojej stronie dr Łukasz Łuczaj:
"Poświęcone rośliny miały różnorodne zastosowanie. Bukiety i wianki trzymano przez cały rok, wierzono że chronią od nieszczęścia, choroby, czy pioruna. Wianki czasem wieszano na drzwiach, a bukiety z Zielnej wkładano za święte obrazy. Wyciągnięte z nich zioła lecznicze były szczególnie skuteczne w leczeniu ludzi i zwierząt. Czasem podkładano je też umarłym pod głowę. W okolicach Jasła i Gorlic na przykład poświęcone ziele wkładano na jeden dzień do kapusty, aby nie miała robaków. Wiankami okadzano bydło wypuszczane pierwszy raz na wypas, albo podejrzane o zauroczenie. Spalano je też gdy grzmiało. Dokładne ich zastosowanie zależało od regionu."

W połowie sierpnia zawsze przyjeżdżam więc w swoje rodzinne strony, bo wieńce dożynkowe i bukiety są także po prostu bardzo piękne - niejednokrotnie projekty wieńców dożynkowych są misternie i precyzyjnie wykonane i mimo, że w kolejnych latach zdarzają się podobne wzory, to jednak wianki nigdy nie są takie same. Zresztą - zobaczcie sami na zdjęciach, jakie wieńce dożynkowe święcono w mojej parafii w ciągu pięciu ubiegłych lat (pięć lat temu zacząłem je fotografować). Czy w Waszych miejscowościach również święci się jeszcze bukiety i wieńce dożynkowe na Matki Boskiej Zielnej?

Wieńce dożynkowe: wzory, projekty, zdjęcia.

Wieńce dożynkowe 2017 - galeria zdjęć

Wieńce dożynkowe 2016 - galeria zdjęć

Wieńce dożynkowe 2015 - galeria zdjęć

Wieńce dożynkowe 2014 - galeria zdjęć

Wieńce dożynkowe 2013 - galeria zdjęć