Budki dla ptaków z tykwy - zrób to sam!

Ogród bez ptaków to martwa zielona pustynia. Skrzydlaci goście są nie tylko fascynującym obiektem do obserwacji, pomagają również w walce z owadzimi szkodnikami. Zapewniając ptakom miejsca do gniazdowania zwiększysz szanse na to, by zostały w twoim ogrodzie na dłużej. Zaproś je do odwiedzin i założenia gniazda w budce lęgowej, którą przygotujesz ze mną z wydrążonej tykwy. Tykwowe budki lęgowe są proste w wykonaniu, estetyczne i ekologiczne - czyli takie, jakie lubimy najbardziej. Ale przede wszystkim będą nieocenioną pomocą w ptasich lęgach!

Budki dla ptaków z tykwy - zrób to sam

Zeszłoroczne tykwowe zbiory były dla mnie całkiem pomyślne - udało mi się zebrać 25 tykw, z których jednak jak się okazało tylko połowa była całkiem dojrzała i zdrewniała. Kilka pięknie wysuszonych tykw postanowiłem eksperymentalnie przeznaczyć na budki lęgowe dla ptaków śpiewających.

Luty to doskonały moment na rozwieszenie nowych budek lęgowych: pracy w ogrodzie nie ma zbyt wiele, a domki dla ptaków powinny zająć strategiczne pozycje odpowiednio wcześnie, tak by ptaki mogły się do nich przyzwyczaić, obejrzeć je dokładnie i wybrać te najbardziej dla nich odpowiednie zanim będą miały w ptasich główkach tylko amory.

Jak zrobić budki dla ptaków z tykwy?

Zanim zaczniesz przygotowanie budki lęgowej z tykwy zastanów się dla jakich ptaków będzie ona przeznaczona - od tego będzie zależeć średnica otworu wejściowego. Jeśli mieszkańcami budki mają zostać sikory: modra, sosnówka lub czarnogłówka, średnica otworu powinna wynosić 26-28 mm. Większe otwory (30-35mm) są bardziej uniwersalne i odpowiednie dla większej liczby małych ptaków śpiewających jak pleszki, muchołówki, wróble mazurki czy sikory bogatki. Otwór wlotowy powinien być umieszczony na wysokości około  20mm od dna budki - zatem domek dla ptaków wcale nie musi być głęboki, dlatego do jego wykonania możesz wykorzystać nawet niewielkie tykwy.

Wykonanie budki dla ptaków z tykwy zacznij od wywiercenia otworu wlotowego. Najpierw wywierć otwór wiertłem, a później wyrównaj go i oszlifuj wymieniając wiertło w wiertarce na kamień szlifierski. Przy wierceniu przyda ci się maseczka przeciwpyłowa, ponieważ tykwowy pył jest gryzący i pozostawia w ustach gorzki posmak (odkryłem to przygotowując swoje budki). Przez wywiercony otwór usuń dokładnie wysuszony miąższ i nasiona 

W dnie tykwy wywierć niewielkie otwory, przez które woda deszczowa będzie mogła wyciekać. Gniazdowanie w budce zalanej deszczem to w końcu żadna przyjemność!

Pod otworem wlotowym nie trzeba mocować "grzędy" na której będą siadać ptaki - nie jest ona im do szczęścia potrzebna, za to ułatwia spenetrowanie budki przez drapieżniki.

Tykwy warto pomalować i zaimpregnować, aby służyły ptakom przez długi czas. Zrezygnowałem z kolorowych wzorków i zdobień i pomalowałem swoje budki brązowym drewnochronem, tak by jak najmniej rzucały się w oczy i wyglądały jak najbardziej naturalnie. A później chwyciłem drabinę i zacząłem prace na wysokościach...

Gdzie powiesić budki dla ptaków?

Przy własnoręcznym wykonywaniu budek lęgowych zwracamy uwagę na wiele rzeczy: a to żeby otwór wejściowy nie był zbyt mały, a to żeby budka była estetycznie wykonana i wygodna dla ptaków, które w niej zamieszkają. Jednak najważniejsze ze wszystkiego jest zawieszenie budki we właściwym miejscu. Ptaki posiadają duże zdolności adaptacyjne i potrafią zaakceptować wiele niedogodności, ale jedno musi być bez zarzutu: lokalizacja ptasiego apartamentu. Otwór wejściowy budki powinien być skierowany na wschód - wiadomo że nie ma nic przyjemniejszego niz rozpoczęcie dnia od podziwiania wschodzącego słońca, zatem nie ma się co ptakom dziwić, że preferują taką opcję.

Budki powinny być zamocowane do pnia lub gałęzi tak, by nie kołysały się na wietrze. W przypadku budek z tykwy nie polecam wieszania ich za szypułkę. Lepiej przywiązać lub przygwoździć budkę w taki sposób, by ją ustabilizować. Zdecydowałem się więc na mało inwazyjne (dla drzew) przywiązanie budek starymi bawełnianymi sznurowadłami: dzięki temu łatwo mogę zmienić położenie budek, a stare sznurówki prędzej pękną niż wrosną w grubiejącą gałąź. 

Rozwieszając budki nigdy nie umieszczaj ich tuż nad gałęzią, która byłaby doskonałym ułatwieniem dla drapieżników (kotów czy kun). Im wyżej zawiesisz budkę, tym lepiej. Aby jednak móc swobodnie obserwować ptasie lęgi nie wieszaj budki przesadnie wysoko. 4m to minimum, 5-6m nad ziemią będzie optymalnie.

Jeśli w ciągu dwóch kolejnych sezonów budka nie zostanie zasiedlona zmień jej położenie. Wybierz inne drzewo, bardziej ustronne miejsce i zwiększ odległość od innych budek. Wiele gatunków ptaków nie lubi bliskiego sąsiedztwa innych ptasich rodzin chociaż zauważyłem, że nie przeszkadza to zbytnio szpakom...

W moim ogródku przybyło pięć nowych tykwowych budek lęgowych, które zawiesiłem kolejno na: leszczynie, modrzewiu, klonie, kasztanowcu i jodle. Jestem bardzo ciekawy, która z nich jako pierwsza przyjmie ptasich lokatorów. Będę im się bacznie przyglądał, a jeśli budki zdobędą ptasią akredytację, zakładam w tym roku plantację tykw. Może zaproszę do ogródka całą ptasią kolonię?

PS. Zobacz też jak uprawiać i prawidłowo suszyć tykwy z których możesz później wykonać takie budki lęgowe dla ptaków jak ja!