W letnie, upalne dni zbiornik wodny w ogrodzie jest prawdziwym wybawieniem. Trudno jednak wykąpać się w oczku wodnym, podobnie jak trudno oczekiwać, że cokolwiek urośnie w basenie. Duży, naturalnie wyglądający akwen z roślinami wodnymi w którym dodatkowo można się popluskać to właśnie staw kąpielowy i ekologiczny basen – doskonałe rozwiązanie dla każdego, kto w ogrodzie czuje się jak... ryba w wodzie
Pływanie w naturalnym
zbiorniku na świeżym powietrzu jest niezwykle przyjemne. Teraz jest to możliwe
również na własnym podwórku albo działce – stawy kąpielowe z każdym rokiem
stają się coraz bardziej popularne. Wyglądają jak naturalny, dziki staw lub
jezioro, dlatego wspaniale komponują się z wystrojem ogrodu, nadając mu
niezwykły urok.
Czym różni się staw kąpielowy od ekobasenu?
Staw
kąpielowy to co prawda sztuczny zbiornik wodny umieszczony na
wolnej przestrzeni, ale wyglądający jak akwen stworzony przez samą Matkę
Naturę. Jest doskonałą alternatywą dla tradycyjnego basenu, ponieważ łączy jego
zalety (wielkość umożliwiająca kąpiel i odpowiednio
czysta woda) z główną zaletą oczka
wodnego, jaką jest naturalny wygląd. W
stawach kąpielowych oczyszczanie wody odbywa się głównie dzięki naturalnym
procesom. Staw kąpielowy wygląda więc trochę jak dzikie jezioro, świetnie
komponuje się w ogrodzie i ma niezwykły urok. Dodatkowo jest wspaniałym
ekosystemem dla małych organizmów, ptaków śpiewających i roślinności wodnej. Tradycyjne
baseny kąpielowe muszą zostać osuszone na zimę, a stawy kąpielowe – nie. Można
urządzić sobie na ich tafli ślizgawkę!
Ekobasen,
czyli basen ekologiczny różni się w
kilku szczegółach od stawu kąpielowego. Przede wszystkim znacznie ogranicza się
w nim liczbę roślin, zapewniając niewielką złożoność ekosystemu. Aby
wyeliminować nadmiar fauny i flory, a jednocześnie zapewnić optymalną czystość
wody w większym stopniu wykorzystuje się zaawansowane technologicznie urządzenia
(o czym później) oraz biopreparaty. Tak więc umieszczony w ekobasenie system filtracji nie opiera się głównie na
roślinach. Strefa regeneracyjna ekobasenu (odpowiedzialna za oczyszczanie
wody) może zajmować jedynie 25% powierzchni basenu, dlatego jest to dobre
rozwiązanie dla osób, które mają ograniczoną
przestrzeń. Baseny ekologiczne mogą też być zakładane w pomieszczeniach i mieć zainstalowany system ogrzewania zapewniający
ciepłą wodę nawet w mało słoneczne dni.
Zanim podejmiesz decyzję
Minimalna
wielkość stawu kąpielowego lub ekobasenu wynosi 50 m2.
Tylko wtedy zbiornik będzie funkcjonował prawidłowo, a my będziemy mogli
cieszyć się nim w pełni. Każdy kto dysponuje odpowiednio wielką działką i planuje
założenie stawu musi zlecić wykonanie jego projektu i
uzyskać pozwolenie wodno-prawne a następnie złożyć je do wydziału architektury
w starostwie powiatowym, ponieważ założenie zbiornika o powierzchni większej
niż 50m2 zgodnie z polskim prawem wymaga uzyskania stosownego pozwolenia budowlanego. Oczko
wodne, zwykle niewielkie, nie podlega takim regulacjom. Umiejętne opracowanie i
stworzenie pięknego i funkcjonalnego akwenu wymaga także przeprowadzenie szczegółowych badań jakości wody.
Jaką wodą zasilany jest staw?
Decyzja dotycząca wyboru
źródła wody jest jedną z pierwszych, jakie powinniśmy podjąć. Woda pobierana z wodociągów
wykazuje często zbyt wysoki poziom fosforanów (ułatwiających rozwój glonom),
natomiast korzystanie z wody pochodzącej z naturalnego stawu czy rzeki wymaga
uzyskania odpowiednich zezwoleń. Optymalnym rozwiązaniem jest własne ujęcie
bądź filtrowanie deszczówki.
Wybór
miejsca dla stawu kąpielowego
To nie lada wyzwanie. Trzeba
wziąć pod uwagę szereg czynników, które w przyszłości mogą wpłynąć na prawidłowe
funkcjonowanie stawu i jego łatwość w utrzymaniu, a więc ostatecznie – na nasze
zadowolenie. Ważne, aby zbiornik stanowił integralną część ogrodu i był spójny
z jego wszystkimi elementami. Należy pamiętać przede wszystkim o:
- nasłonecznienie. Zlokalizowanie zbiornika w słonecznym miejscu (6-8
godzin dziennie) pozwoli na szybkie nagrzewanie się wody.
- bliskość domu. Od tafli wody będą odbijać się promienie słoneczne,
co możemy wykorzystać dla doświetlenia pomieszczeń, a kąpiące się dzieciaki
łatwiej upilnować, kiedy na staw będziemy mogli spoglądać przez okno salonu.
- bliskość drzew. Rosnące w pobliżu drzewa będą jesienią
zanieczyszczać wodę spadającymi liśćmi.
- charakter ogrodu. Projekt stawu kąpielowego czy ekobasenu powinien
współgrać z charakterem ogrodu. Jego odpowiednie zaprojektowanie i prawidłowe
wykonanie należy zlecić fachowcom.
Strefy stawu. Jak zbudowany jest zbiornik?
Prawidłowo wykonany zbiornik dzielimy na dwie strefy:
I
STREFA REKREACYJNA
To w niej będziemy się
pluskać. Zajmuje ona około 70% powierzchni
całego zbiornika i można w niej wyodrębnić płycizny - odpowiednie na przykład
dla dzieci, umożliwiające bezpieczną zabawę - i strefy głębokie, pozwalające
nawet na wykonywanie skoków do wody. Głębokość wody w strefie rekreacyjnej waha
się jednak zwykle pomiędzy 1-2 m. Minimalna głębokość w najgłębszym miejscu,
która pozwoli uniknąć mącenia wody przez osady denne powinna wynosić ok. 2 m.
II
STREFA REGENERACYJNA
To w niej rosną rośliny
bagienne nasadzone w odpowiednio dobranych mieszankach minerałów i substratach typu BioLava. Odgrywa kluczową rolę przy projektowaniu stawu kąpielowego a jej
zadaniem jest zapewnienie odpowiedniej jakości i czystości wody. Obie strefy
zbiornika powinny być rozdzielone od siebie za pomocą mechanicznej przegrody
(np. kamienny czy drewniany murek), mogą też zostać odpowiednio wystopniowane (strefa
rekreacyjna powinna być głębsza od regeneracyjnej).
Czym wyłożone jest dno zbiornika?
Strefę rekreacyjną wykłada
się folią hydroizolacyjną, matą bentonitową lub warstwą gliny (mierzącej
zazwyczaj ok. 30 cm ).
Jako bazę do uszczelniania zbiornika najczęściej wykorzystuje się trwałą folię PCV 1,5 mm lub
geomembranę EPDM (kauczuk syntetyczny o grubości 1,02 mm). Folia musi być
przede wszystkim bardzo trwała i wytrzymała na uszkodzenia. Kolejnym etapem jest
wyłożenie dna płytami kamiennymi, kilkunastocentymetrową warstwą czystego żwiru (mieszanka frakcji drobnych i grubych)
bądź kamieniami.
Oczyszczanie wody w zbiorniku
Woda w stawie kąpielowym
oczyszcza się samoistnie dzięki procesom biologicznym zachodzącym w strefie
regeneracyjnej, jest to tzw. filtr biologiczny na który składają się starannie
wyselekcjonowane naturalne złoża mineralne i filtracyjne (np. skały
wulkaniczne, BioKalonit, BioChalix, BioLava, BioZeolit) oraz odpowiednio
dobrane gatunki roślin. Zachodzący w strefie regeneracyjnej proces filtracji
może być wspomagany za pomocą prostych urządzeń mechanicznych np. siatek i
podbieraków, czy też odkurzaczy do szlamu i mułu, ale także dzięki działaniu specjalistycznych
systemów filtracyjnych, montowanych głównie w ekologicznych basenach.
Wśród urządzeń filtracyjnych wyróżniamy:
KASKADY – ich zadaniem jest
natlenianie wody wypompowywanej ze strefy kąpielowej, która zostaje
przetransportowana do filtra biologicznego, jednocześnie zwiększając
powierzchniowy przepływ wody. Kaskada może również stanowić dodatkowo element
dekoracyjny – w zależności od wybranej formy przypomina górski potok czy
wodospad.
SKIMMERY - urządzenia
przelewowe, służące do usuwania drobnych zanieczyszczeń stałych. Skimmer zbiera
zanieczyszczenia z dna i powierzchni stawu.
STUDZIENKI OSADOWE - pozwalające
odseparować osad denny ze strefy kąpielowej a następnie przefiltrowaną wodę
przepompować do strefy regeneracyjnej w której rosną rośliny.
POMPY WODNE - przyspieszają
regenerację i oczyszczanie wody, wymuszając jej cyrkulację pomiędzy strefami.
ZESTAWY FILTRÓW BĘBNOWYCH - zaawansowane technologicznie filtry mechaniczno - biologiczne wyłapujące z wody wszelkie osady i zanieczyszczenia.
ZESTAWY FILTRÓW BĘBNOWYCH - zaawansowane technologicznie filtry mechaniczno - biologiczne wyłapujące z wody wszelkie osady i zanieczyszczenia.
Woda w zbiorniku jest
filtrowana naturalnie, a za jej
oczyszczanie odpowiadają specjalnie dobrane rośliny repozycyjne oraz wydajne filtry
mechaniczno - biologiczne. Do uzdatniania wody w stawach kąpielowych i
ekobasenach nie używa się chloru ani
innych substancji chemicznych!
Rośliny w stawie kąpielowym
Porastają strefę
regeneracyjną, stanowią swoistą oczyszczalnie zbiornika i dodają mu naturalnego
uroku. Na podwodnych częściach roślin rozwijają się pożyteczne bakterie. Te
niewidoczne gołym okiem mikroorganizmy przerabiają szkodliwe substancje i
produkty przemiany materii, szczególnie amoniak, zamieniając je w związki
potrzebne do rozwoju biomasy roślin. Wśród nich
swój dom znajdują również drobne skorupiaki, które żywią się jednokomórkowymi
zaczątkami glonów, nie dopuszczając do ich nadmiernego rozprzestrzenienia się.
Projektując staw kąpielowy
możemy zdecydować się na rośliny nadbrzeżne (wynurzone), podwodne lub pływające.
Do najbardziej popularnych
gatunków porastających brzeg zbiornika należą m.in. zabijająca bakterie Salmonella oraz Escherichia coli mięta wodna,
redukująca poziom azotanów, metali ciężkich, cyjanku i fenoli pałka wodna lub trzcina. Na brzegu możemy posadzić także kolorowo kwitnące kosaćce, a na dnie zbiornika rośliny o
wynurzonych liściach i pięknych kwiatach: lilie
wodne lub grążele.
Jak dbać o zbiornik?
Dobrze zaprojektowany i
wykonany staw kąpielowy wymaga znacznie mniej prac pielęgnacyjnych niż
tradycyjny basen. Wszelkie działania zapewniają prawidłowe funkcjonowanie stref
zbiornika i pozwalają utrzymać jego estetyczny wygląd.
- W początkowej fazie użytkowania stawu kąpielowego konieczne jest m.in. sprawdzenie szczelności oraz uzupełnianie materiałów pokrywających folię izolacyjną. Początkowo poziom wody może spaść nawet o 3 cm w ciągu doby – jeżeli spadki są większe oznacza to, że system jest nieszczelny i należy sprawdzić izolację.
- Dwa razy w roku należy robić przeglądy pomp, filtrów i napowietrzaczy.
- Minimum raz w tygodniu czyścimy skimmer (filtr powierzchniowy, zasysający wodę z tafli i połączony z filtrem).
- Na bieżąco podcinamy i usuwamy obumierające części roślin wodnych.
- Podczas upałów uzupełniamy parującą wodę.
- Jesienią rozkładamy na wodzie specjalną siatkę zbierającą liście i inne zanieczyszczenia.
Koszt budowy stawu kąpielowego
Cena budowy stawu kąpielowego typu ekstensywnego (w
którym rolę oczyszczalni wody pełnią głównie rośliny) waha sie w granicach
600-700 zł/m2.
Dla stawu kapielowego typu intensywnego (uzbrojonego w
wysokowydajne pompy i filtry Oase) cena za m2
zawiera się w przedziale średnio 1000-1500 zł.
Materiał powstał we współpracy z firmą Gordo Studio,
zespołem ekspertów od projektowania stawów kąpielowych
i budowy basenów naturalnych.
By podjąć się budowy stawu kąpielowego
potrzebna jest wiedza z zakresu architektury krajobrazu, projektowania ogrodów,
ogrodnictwa i budownictwa oraz trzeba znać przepisy prawa budowlanego.
Chcesz założyć staw kąpielowy w swoim
ogrodzie? Koniecznie zajrzyj tutaj.
Szukasz więcej porad lub
informacji? Zobacz forum o stawach
Mega przydatny post! Ląduje w zakładkach:)
OdpowiedzUsuńMasakra. Trochę roboty z tym było, ale efekt jest niesamowity !
UsuńJak ja bym chciała mieć lub basen lub cokolwiek co związane z wodą! Kocham morze, jeziora, stawy, rzeki!
OdpowiedzUsuńAle fajny pomysł na basen. Super sprawa! Tylko chyba strasznie droga. Ile kosztuje zrobienie takiej wersji basenu w ogrodzie?
OdpowiedzUsuńŚwietne są. Ale pracy przy tym mnóstwo.
OdpowiedzUsuńŚwietny taki basen ekologiczny. Na pewno trzeba włożyć mnóstwo pracy i pieniędzy ale jakbym miała w planach basen to chyba bym wybrała właśnie taki.
OdpowiedzUsuńAle to pięknie wygląda :) Po przeczytaniu tego artykułu i oglądnięciu tych zdjęć mam nowe marzenie, do którego zamierzam dążyć, dzięki :)
OdpowiedzUsuńNa prawdę kawał dobrej roboty, mocno inspiruje, działa na wyobraźnię.
OdpowiedzUsuńPiękny efekt! :)
OdpowiedzUsuńMam basen kąpielowy o wymiarach 12x6 i głębokości od 0,60 do 2,00m z zestawem filtrów i skimmerów powierzchniowych i dennych. Woda w obiegu zamkniętym podgrzewana elektrycznie i baterią 2 x 3m2 solarów.Roczny koszt eksploatacji to ca 6500,00 nie licząc własnej pracy.
OdpowiedzUsuńBardzo fajnie napisane. Pozdrawiam serdecznie !
OdpowiedzUsuńNaprawdę bardzo fajnie napisano. Jestem pod wrażeniem.
OdpowiedzUsuńOd wielu lat marzę o stawie kapielowym. Teraz kiedy mamy wnuczki może w końcu zrealizujemy nasze wielkie marzenie. Woda na działce to zupełnie inna jakość letniego wypoczynku. Na razie w upalne dni zadawalamy się zimnymi prysznicami prosto ze studni.
OdpowiedzUsuńWygląda to naprawdę super :)
OdpowiedzUsuńSuper wpis. Warto było tutaj zajrzeć
OdpowiedzUsuń