Kto z kim na grządkach trzyma sztamę, a komu jest razem nie po drodze? Warto dobrze przemyśleć które gatunki wysiejemy obok siebie by zebrać jak najlepsze i najzdrowsze plony. Roślina nie zając - nie ucieknie. Po co ma się męczyć w towarzystwie gatunku, który nie pała do niej sympatią?
Pamiętam jeszcze z podstawówki doświadczenia zakładane na lekcjach biologii: w jednej doniczce siało się wybrane duety roślin i obserwowało, kto z kim się lubi, a kto kogo dręczy. Aksamitki z astrami wydawały się kiepsko dobraną parą: im bliżej aksamitek rosły siewki astrów tym były mniejsze i bardziej fajtłapowate. Rzeczywiście, posadzone zbyt blisko innych kwiatów aksamitki mogą hamować ich wzrost.
Z drugiej strony popularne "śmierdziuchy" odstraszają mszyce. I przyciągają nagie ślimaki. Jak tu być mądrym?
Z drugiej strony popularne "śmierdziuchy" odstraszają mszyce. I przyciągają nagie ślimaki. Jak tu być mądrym?
Zieloni egoiści
Każdy, kto ma na swojej działce orzecha włoskiego wie doskonale, że żadna roślina pod nim nie urośnie - nawet utrzymanie trawnika w dobrej formie pod koroną tego drzewa stanowi - nomen omen - trudny orzech do zgryzienia. W jaki sposób orzech włoski walczy z innymi roślinami o wodę, składniki pokarmowe i przestrzeń życiową? W jego tkankach wytwarzany jest juglon - organiczny związek hamujący wzrost i rozwój konkurencji. Sadząc orzecha włoskiego trzeba więc pamiętać, że zyskując malownicze i pożyteczne drzewo w pakiecie z nim dostaniemy również łysy placek ziemi pod jego koroną. Warto zastanowić się wcześniej, jak takie klepisko wykorzystamy. Może będzie dobrym miejscem do usytuowania ławki lub ogrodowego stolika?
Orzech walczy z niepożądanym towarzystwem bardzo aktywnie, jednak niektóre gatunki roślin i bez tego potrafią uprzykrzyć innym życie. Na niejednej działce latem rozkwitają słoneczniki, którym ze względu na ich rozmiary i żarłoczność zwykle trudno znaleźć towarzystwo. Podobnie gburowatym sąsiadem dla większości roślin będzie topinambur. Oba gatunki wysysają z ziemi mnóstwo wody i składników pokarmowych, przerabiając je na imponującą rozmachem zieloną masę, rzucającą na dodatek mnóstwo cienia. Słoneczniki i topinambur najlepiej więc trzymać na dystans - przyjaźń z nimi to dla wielu gatunków nie lada wyzwanie.
Zakochane pary i zaprzysiężeni wrogowie
Wiedza na temat wzajemnego negatywnego wpływu roślin na siebie przyda się zwłaszcza wtedy, gdy twoja działka nie powala rozmiarem i będziesz zmuszony posadzić rośliny w mniejszej rozstawie niż same by tego chciały. Dysponując większym areałem zawsze można takim gatunkom zapewnić nieco więcej miejsca, na przykład zostawiając pomiędzy nimi dodatkową wolną grządkę. Po co jednak marnować przestrzeń, którą można z pożytkiem wykorzystać?
Nie wszystkie gatunki są tak bezwzględne jak orzech, niektóre wzajemnie sobie pomagają. Jednym z najlepszych tego przykładów jest para marchew - cebula. Każde z tych warzyw ma swojego wroga wśród szkodników, dla marchwi jest nim połyśnica marchwianka, a dla cebuli - śmietka cebulanka. Tak się składa, że połyśnica nie znosi aromatu cebuli, a śmietka nie gustuje w marchwi, dlatego te dwa warzywa uprawiane obok siebie będą mniej narażone na atak zagrażających im szkodników.
Złote zasady dobrego sąsiedztwa
Znajdziesz je w przygotowanej przeze mnie tabeli. Sam także spróbuj trochę pogłówkować.
→ Unikaj sadzenia obok siebie roślin, które stanowią dla siebie naturalną konkurencję.
Przykład? Maliny i jeżyny są jak siostry bliźniaczki. Będą ze sobą walczyć do upadłego - dopóki ich nie rozdzielisz.
→ Wykorzystaj zioła by odstraszyć szkodniki
Przykład? Zaproś do warzywnika zioła z ziołowego ogródka. Tymiankiem odstraszysz mrówki, a czosnkiem... po czosnku każdy ma czosnkowy oddech. Wielu szkodnikom też odbije się czkawką.
→ Nie sadź w tym samym miejscu tych samych roślin każdego roku
Przykład? Pozwól ziemi odpocząć. Każda roślina ma inne wymagania i uprawiana na okrągło w tym samym miejscu w końcu wyssie z gleby to, co dla niej najlepsze. Stosuj płodozmian!
→ Wiele szkodników ma wilczy apetyt i swoje ulubione rośliny. Nie ułatwiaj im życia!
Przykład? Nie zdziw się, kiedy armia stonki opuści kartoflisko i uderzy na twoje bakłażany. Te dwa warzywa należą do tej samej rodziny i o ile ziemniaki są dla stonki smacznym obiadem, o tyle bakłażany będą dla niej torcikiem z wisienką. Nie napełniaj stonkom brzuszków, posadź bakłażany i ziemniaki daleko od siebie.
Przykład? Maliny i jeżyny są jak siostry bliźniaczki. Będą ze sobą walczyć do upadłego - dopóki ich nie rozdzielisz.
→ Wykorzystaj zioła by odstraszyć szkodniki
Przykład? Zaproś do warzywnika zioła z ziołowego ogródka. Tymiankiem odstraszysz mrówki, a czosnkiem... po czosnku każdy ma czosnkowy oddech. Wielu szkodnikom też odbije się czkawką.
→ Nie sadź w tym samym miejscu tych samych roślin każdego roku
Przykład? Pozwól ziemi odpocząć. Każda roślina ma inne wymagania i uprawiana na okrągło w tym samym miejscu w końcu wyssie z gleby to, co dla niej najlepsze. Stosuj płodozmian!
→ Wiele szkodników ma wilczy apetyt i swoje ulubione rośliny. Nie ułatwiaj im życia!
Przykład? Nie zdziw się, kiedy armia stonki opuści kartoflisko i uderzy na twoje bakłażany. Te dwa warzywa należą do tej samej rodziny i o ile ziemniaki są dla stonki smacznym obiadem, o tyle bakłażany będą dla niej torcikiem z wisienką. Nie napełniaj stonkom brzuszków, posadź bakłażany i ziemniaki daleko od siebie.
Jak korzystać z tabeli wzajemnego wpływu roślin?
Z tabeli wzajemnego wpływu roślin na siebie dowiesz się, które z gatunków będą dla siebie dobrymi towarzyszami w uprawie, a które lepiej trzymać od siebie z daleka. W tabeli znajdują się głównie warzywa, ale też kwiaty, zioła i zboża. Dodatkowo na czerwono zaznaczyłem szkodniki grasujące w uprawach. Nie brakuje też ciekawostek: kto wie, może wiedza o pożytecznym wpływie konopi na uprawę ziemniaka będzie dla kogoś przydatna? Wizja kartofliska porośniętego konopiami wydaje się podwójnie apetyczna.
LEGENDA:
↔↔ Rośliny wzajemnie na siebie oddziałują (korzystnie
lub niekorzystnie)
←→ Roślina ze
zdjęcia korzystnie lub niekorzystnie wpływa na inne rośliny
←→ Rośliny korzystnie lub niekorzystnie wpływają na roślinę na zdjęciu
|
||||
PRZYKŁAD:
|
||||
ziemniak, burak
kapustne, śmietka cebulanka
koper |
↔
←
→
|
Marchew
|
→
←
|
cebula,
szczypiorek, por, groch, fasola karłowa, sałata
pomidor,
rzodkiewka, szpinak, len, rozmaryn, truskawka
|
INTERPRETACJA:
Marchew, ziemniak i burak
wzajemnie niekorzystnie wpływają na swój rozwój i nie powinny być uprawiane
blisko siebie. Marchew niekorzystnie oddziałuje na uprawę warzyw kapustnych, nie lubi jej także śmietka cebulanka. Natomiast na samą marchew niekorzystnie wpływa sąsiedztwo kopru.
Marchew działa
korzystnie na uprawiane w jej pobliżu: cebulę, szczypiorek, por, groch, fasolę
karłową i sałatę. Wszystkie te warzywa pozostają natomiast bez wyraźnego wpływu
na samą marchew. Roślinami, które korzystnie wpłyną na jej uprawę są: pomidor,
rzodkiewka, szpinak, koper, len, rozmaryn i truskawki. Sąsiedztwo samej
marchwi ani nie zaszkodzi ani nie pomoże w ich uprawie.
|
allelopatia
Bez-ogródek
wzajemny
wpływ
roślin na siebie
|
||||||||
WPŁYW NIEKORZYSTNY
|
ROŚLINA
|
WPŁYW KORZYSTNY
|
||||||
Agrest
|
←
|
pomidor
|
||||||
pomidor, seler
|
↔
|
Bób
|
←
|
ziemniak
|
||||
Bratek
|
→
|
żyto
|
||||||
fasola tyczna,
ziemniak, czosnek, szpinak
|
→
|
Burak czerwony
|
↔
|
cebula, fasola
karłowa, por kapusta, kalarepa, pomidor, koper, groch, sałata, rzodkiewka,
seler, ogórek
|
||||
groch, fasola, połyśnica marchwianka
|
←
|
Cebula
|
↔
→
←
|
por, marchew
pomidor, truskawka
koper, wczesna
sałata, burak, pietruszka, rumianek
|
||||
groch, fasola,
kapustne, mszyce
|
←
|
Czosnek
|
pomidor, ziemniak,
burak, seler, truskawka, drzewa owocowe, róża, malina
|
|||||
jaskrowate, trawy,
ziemniak
|
→
|
Drzewa owocowe
|
←
|
rzodkiewka,
szczypiorek, czosnek, łubin, fasola, chrzan, kukurydza, wyka, pokrzywa,
mniszek lekarski
|
||||
ziemniak
|
↔
|
Dynia
|
↔
|
fasola, kukurydza
|
||||
cebula, czosnek,
burak, kapustne, koper włoski, stonka
|
→
|
Fasola
|
→
←
|
dynia, kukurydza,
ogórek, por, seler, ziemniak, mięta
marchew, pomidor,
sałata, rzodkiewka, szpinak, rabarbar, koper, truskawka
|
||||
burak
|
←
|
|
||||||
cebula, czosnek,
mieczyki
|
→
|
Groch
|
↔
|
fasola, marchew,
ogórek, rzodkiewka, kukurydza, seler, sałata, kapusta, mięta, truskawka
|
||||
jaskrowate,
ziemniaki, orzech włoski
|
→
|
Jabłoń
|
←
|
chrzan, szczypiorek,
nasturcja
|
||||
drzewa owocowe,
motylkowe
|
↔
|
Jaskrowate
|
||||||
malina
|
↔
|
Jeżyna
|
||||||
pomidor, marchew,
rzodkiewka
|
↔
|
Kalafior
|
↔
←
|
kapustne
seler, fasola,
zioła aromatyczne
|
||||
Kalarepa
|
↔
|
burak, cebula,
ogórek, seler,
groch, zioła
aromatyczne
|
||||||
fasola tyczna,
pomidor, rzodkiewka, marchew
|
↔
|
Kapusta
|
↔
|
burak, cebula,
kapustne, seler, fasola karłowa, groch, ogórek, koper, rumianek, szałwia,
sałata, wczesne ziemniaki
|
||||
jaskrowate, bób
|
→
|
Koniczyna
|
→
|
trawy
|
||||
koper włoski, pomidor
|
←
|
Koper
|
↔
|
cebula, kapustne,
sałata, ogórek, kukurydza, marchew, ziemniaki, fasola karłowa, groch, burak,
majeranek, słonecznik
|
||||
Krwawnik
|
→
|
trawy, zioła
|
||||||
seler, burak
|
←
|
Kukurydza
|
↔
|
dyniowate, fasola,
groch, ziemniaki, rzodkiew, cebula, pszenica, pomidor
|
||||
stonka
|
←
|
Len
|
→
|
marchew, ziemniaki
|
||||
orzech włoski
|
→
|
Lucerna
|
→
|
trawy
|
||||
Łubin
|
→
|
drzewa owocowe,
ziemniaki
|
||||||
bazylia, ruta
|
↔
|
Majeranek
|
→
|
kapustne
|
||||
jeżyna, truskawka,
ziemniak
|
↔
|
Malina
|
||||||
ziemniak, burak
kapustne, śmietka cebulanka
koper |
↔
←
→
|
Marchew
|
→
←
|
cebula,
szczypiorek, por, groch, fasola karłowa, sałata
pomidor,
rzodkiewka, szpinak, len, rozmaryn, truskawka
|
||||
bielinek
kapustnik, mrówki, mszyce
|
←
|
Mięta
|
↔
→
|
rumianek, pokrzywa
kapusta, brokuł,
fasola, groch
|
||||
Mniszek lekarski
|
→
|
drzewa owocowe, dżdżownice
|
||||||
pomidor, owies,
ziemniak
|
→
|
Morela
|
||||||
Morwa
|
→
|
winorośl
|
||||||
jaskrowate
|
↔
|
Motylkowe
|
||||||
ziemniak, pomidor,
truskawka, zioła aromatyczne
|
←
|
Ogórek
|
↔
|
drzewa owocowe,
fasola, groch, kapustne, kukurydza, seler, sałata, słonecznik, burak, pietruszka, cebula, koper
|
||||
motylkowate
|
←
|
Orlik
|
||||||
Owies
|
→
|
marchew, morela
|
||||||
szkodniki
fasoli
|
←
|
Petunia
|
||||||
sałata
|
←
|
Pietruszka
|
→
|
pomidor, fasola,
szparag, groch, rzodkiew, cebula, ogórek, seler, szczypiorek, truskawka, róże
|
||||
Pokrzywa
|
→
|
pomidor, ziemniak,
drzewa owocowe, zioła
|
||||||
kapustne,
rzodkiewka, ziemniak, bób, groch, ogórek, koper włoski, morela, orzech
włoski, porzeczki
|
←
|
Pomidor
|
↔
→
←
|
pietruszka,
szparag, seler naciowy, kapusta wczesna, sałata
marchew, szpinak,
agrest
cebula, nagietek,
pokrzywy, szczypiorek
|
||||
połyśnica
marchwianka
|
←
|
Por
|
←
|
cebula, fasola
karłowa, sałata, seler, burak, marchew
|
||||
wiśnie, sosna,
tulipan, mak, klon, ostrożeń polny
|
→
|
Pszenica
|
←
↔
|
kukurydza
rumianek
|
||||
Róże
|
←
|
czosnek, pietruszka
|
||||||
Rumianek
|
→
|
kapustne, cebula,
czosnek, mięta, pszenica
|
||||||
rdest
|
→
|
Rzepa
|
↔
|
groch
|
||||
pomidor, kapustne
|
→
|
Rzodkiewka
|
↔
←
→
|
ogórek, warzywa
korzeniowe, motylkowe
sałata, nasturcja
szpinak, burak,
cebula, pietruszka, truskawka, drzewa owocowe
|
||||
pietruszka
|
←
|
Sałata
|
↔
→
|
kapustne, ogórek,
por, cebula, marchew, rzodkiewka
fasola karłowa,
groch, burak, pomidor, rabarbar, czosnek, mięta, koper
|
||||
bób, ziemniaki, bielinek kapustnik
|
←
|
Seler
|
↔
←
|
kalafior, pomidor,
por, ogórek, czosnek, burak
fasola karłowa,
groch
|
||||
połyśnica
marchwianka
|
←
|
Skorzonera
|
→
|
marchew
|
||||
ziemniak
|
↔
|
Słonecznik
|
↔
|
ogórek
|
||||
groch, fasola,
kapusta, burak, mączniak agrestu, mszyce, parch
jabłoni
|
←
|
Szczypiorek
|
→
|
marchew, koper,
róże, drzewa owocowe
|
||||
Szparagi
|
↔
|
chrzan, pietruszka,
pomidor, bazylia
|
||||||
burak
|
←
|
Szpinak
|
↔
|
ziemniaki, kapusta,
fasola tyczna, rzodkiewka, rabarbar, truskawka
|
||||
drzewa owocowe
|
←
|
Trawy
|
←
|
lucerna, koniczyna,
krwawnik
|
||||
kapusta, maliny
|
↔
|
Truskawki
|
↔
|
fasola, groch,
sałata, szpinak, cebula, czosnek, burak
|
||||
bielinek
kapustnik
|
←
|
Tymianek
|
→
|
truskawka
|
||||
Winogrona
|
←
|
łubin, morwa, wiąz,
hyzop
|
||||||
pszenica, ziemniak
|
↔
|
Wiśnie
|
||||||
wiele
owadów
|
←
|
Wrotycz pospolity
|
→
|
drzewa owocowe,
kompost
|
||||
Wyka
|
→
|
drzewa owocowe,
żyto
|
||||||
marchew, ogórek,
dynia
mak, pomidor,
groch, słonecznik, malina,
wiśnie, komosa,
łoboda
orzech włoski,
jabłoń, morela
|
↔
→
←
|
Ziemniak
|
↔
←
|
kapusta, szpinak,
kukurydza, bób, fasola
chrzan, czosnek,
esparceta, groch, len, pokrzywa, konopie, nasturcje
|
Bardzo ciekawe i pomocne informacje. Serdecznie pozdrawiam.
OdpowiedzUsuńzdaje się jest błąd w interpretacji. czerwona strzałka od kopru do marchwi z opisem "Marchew niekorzystnie oddziałuje na uprawę warzyw kapustnych i kopru, chociaż ich uprawa w pobliżu marchwi nie wpłynie na nią samą negatywnie."
OdpowiedzUsuńRzeczywiście, dzięki za czujność!
UsuńWitam. Przy buraku strzałka od czosnku, że niekorzystny, a przy czosnku, że dla buraka korzystny. Pozdrawiam. bardzo ciekawa tabela. Edyta
OdpowiedzUsuńSalata-marchew błąd.
OdpowiedzUsuńBardzo mnie zainteresowala tematyka prowadzenia wlasnego ogrodu. Oczywiscie potrzeba na to wydzielic odpowiednia ilosc czasu wiec moze to byc dla mnie troche wyzwaniem. Jakbym miala byc z Wami szczera to nawet nie zdawalam sobie sprawy z faktu istnienia allelopati w swiecie warzyw .. fascynujace zagadnienie :) Mi osobiscie sie marzy zbudowanie jakiejs szklarni badz tez potocznie zwanego tunelu do posadzenia sobie powiedzmy pomidorow oraz papryki. Co ciekawe na temat tej drugiej nie udalo mi sie tutaj znalezc informacji dlatego tez wybralam sie w dalsze poszukiwania. Po dluzszym czasie wpadlam na ten artykul https://www.sklepogrodniczy.pl/blog/sasiedztwo-warzyw-jakie-warzywa-siac-obok-siebie Wynika z niego, ze jedynie w "towrzystwie" pietruszki beda mialy sie dobrze. W takim razie moje pytanie jest nastepujace .. czy moge w jakiejs odleglosci posadzic pod taka folia pomidory i papryke? Mile widziane komentarze osob poparte praktycznym doswiadczeniem :) Pozdrawiam!
OdpowiedzUsuńJeśli chodzi o uprawę zbóż to warto jest zdecydować się na jego ochronę specjalnie przeznaczonymi do tego środkami takimi jak te hhttps://www.syngenta.pl/uprawy/zboza/tilt-turbo-575-ec . Myślicie, że to dobry pomysł?
OdpowiedzUsuńBardzo ciekawy temat. To można zrobić tym siewnikiem https://zielonomi24.pl/Siewnik-rzedowy-do-nasion-EA-M-WOLF-Garten ?
OdpowiedzUsuń[url=https://www.poduszka.com.pl/]Poduszka do spania[/url] w sklepie.
OdpowiedzUsuńto ważne!
OdpowiedzUsuń