Drzewo mleczne

Na pohybel skradającej się zimie, dzisiaj na scenie mało znany, trudny do zdobycia i bardzo egzotyczny gatunek rośliny parapetowo – ogródkowej. Co prawda nie przetrwa polskich mrozów, ale na pewno rozweseli swoją soczystą zielenią każdy pochmurny, jesienny i zimowy dzień.

Powitajmy Synadenium grantii – drzewo mleczne (African Milk Bush). W naturze dorasta do 9m wysokości. Przyjmuje formę krzewu lub małego drzewa, a czasem tworzy żywopłoty. Jędrne, odwrotnie jajowate liście zebrane są głównie w górnej części mięsistych, zielonych pędów. Starsze gałęzie i pień posiadają szarą korę.

Jeśli latem wystawimy roślinę do ogrodu na słoneczne stanowisko, możemy jej wkrótce nie poznać. Synadenium jest wrażliwe na zmianę warunków otoczenia:

- na stanowisku ocienionym wręcz promienieje zielenią pędów a liście mają wyraźnie widoczne unerwienie – zwłaszcza gdy spojrzymy na nie „pod słońce”, rośnie szybko.

- na stanowisku słonecznym liście przybierają kolor z cyklu polska złota jesień, a pędy czerwienieją, rośnie znacznie wolniej.

Poza tym może zgubić wszystkie liście i zostać gołym badylem, np. po przeniesieniu na nowe stanowisko. Jednak drzewo mleczne to nie byle jakie drzewo, tylko sukulent liściowo – pędowy, tak wiec kiedy zrzuci liście wciąż będzie miało możliwość wznowienia wzrostu w bardziej sprzyjających warunkach. Funkcje asymilacyjne pełnia nie tylko liście, ale także zielone młode pędy. Bardzo mądrze.

Najważniejsze w dbaniu o drzewo mleczne jest jego właściwe podlewanie. Gleba nie powinna być ciężka i zbita, za to dobrze przepuszczalna. Absolutnie nigdy nie można dopuścić do sytuacji, gdy roślina będzie rosła w błotku, bo tego nie zniesie. Jeśli zacznie gnić, będzie trudna do odratowania.

Wytwarza karminowe kwiatostany, pojedyncze kwiaty zebrane są w baldachy. Z kwitnieniem u mnie jednak krucho: nie kwitło nigdy pomimo prób uprawy w przeróżnych warunkach.

Rozmnaża się z sadzonek ze zmienną ochotą: korzenie mogą pojawić się zaledwie po trzech tygodniach jak i po kilku miesiącach. Nie wolno tracić nadziei nawet jeśli z pędu opadną liście i zostanie łysym patyczkiem. Odciętą z dużego okazu sadzonkę trzeba umieścić w naczyniu z wodą i cierpliwie czekać. Wcześniej należy potrzymać jej koniec pod ciepłą, bieżącą kranówką do momentu kiedy przestanie się z niej sączyć mleczny sok.

No właśnie – sok. Charakterystyczną cechą wszystkich roślin z rodziny wilczomleczowatych (Euphorbiaceae) jest wytwarzanie lepkiego, mlecznego soku. Wycieka on z miejsc skaleczenia rośliny. Sok drzewa mlecznego jest bardzo trujący i działa drażniąco na skórę. Jeśli hodujemy w domu zwierzęta lubiące podgryzać od czasu do czasu doniczkową florę lub małe dzieci, które staramy się tego oduczyć, trzeba postawić roślinę poza ich zasięgiem.

Rdzenna ludność Afryki od dawna wykorzystywała lateks z drzewa mlecznego do leczenia wielu schorzeń np. wspomagania gojenia ran, na wymioty, epilepsję biegunkę czy ból ucha. Grupa naukowców z Peru badała jego właściwości przez osiem lat, także uzyskując zdumiewające rezultaty terapeutyczne w leczeniu raka, zgorzeli, cukrzycy, tocznia, bielactwa, a nawet AIDS. Zawarte w soku estry forbolu potrafią zapobiegać proliferacji komórek nowotworowych i wspomagają regenerację tkanek zniszczonych przez raka.

W 1952 roku w czasie Powstania Mau Mau w Kenii (przeciwko kolonialnej administracji Wielkiej Brytanii) toksyczny lateks był wykorzystywany do zatruwania bydła…

Znacznie lepiej jednak podejść do mlecznego drzewka z pokojowymi i „pokojowymi” zamiarami. Z pewnością będzie się pięknie prezentowało na każdym słonecznym parapecie.