Uprawiamy zioła: Ogórecznik lekarski

Błękitne jak czyste niebo gwiazdeczki z czarno-białym dzióbkiem to znak rozpoznawczy ogórecznika - zioła, którego kwiaty cudownie udekorują każdą potrawę. Sezon na niego trwa krótko, a jego pełnia przypada na początek lata. Ogórecznik lekarski jest doskonałą rośliną nie tylko dla amatorów jadalnych kwiatów - świetnie ozdobi także kwiatowe grządki i każdy warzywnik. Już w starożytności przypisywano mu magiczne właściwości: miał dodawać odwagi i odpędzać smutki. Patrząc na jego pogodne kwiaty trudno odmówić naszym przodkom racji!




Kwiaty mogą być ładne, warzywa - smakowite, ale to zioła najczęściej mają wszystko: wygląd, smak i aromat. Właśnie za to je uwielbiamy! Żeby ich uprawa przyniosła Ci pełną satysfakcję i oczekiwane plony trzeba je odpowiednio pielęgnować. Na szczęście zioła nie są wymagające i z ich uprawą poradzi sobie każdy, nawet początkujący zielarz-ogrodnik. A uciechy z tego będzie co niemiara. Zwłaszcza, jeśli zaczniesz od ogórecznika lekarskiego.

Kwitnący ogórecznik rozpoczyna letni sezon

Jak uprawiać ogórecznik lekarski?

Mimo wszystkich jego właściwości (tutaj skupię się na uprawie ogórecznika, jego dobroczynne właściwości to temat na inną okazję) wciąż mam wątpliwości czy zaliczać ogórecznika (Borago officinalis) do typowych ziół, czy też nie. Bo ogórecznik właściwie dobrze pasuje do każdej kategorii: jest i ziołem i rośliną ozdobną, a do tego ma jadalne kwiaty i przywabia mnóstwo pszczół i trzmieli. Nie będę go zatem szufladkował; niech pozostanie rośliną o wielu zaletach.

Ogórecznik lekarski uprawiamy tylko z wysiewu nasion. Jest rośliną jednoroczną, która jak na swoje spore rozmiary rośnie i zakwita zdumiewająco szybko: już po około dwóch miesiącach od wysiewu nasion otwiera swoje pierwsze kwiaty - zwykle na początku czerwca. Ogóreczniki mają spore rozmiary, jednak nie zawsze są w stanie utrzymać pion: im większe rosną, tym bardziej zaczynają się wyginać  i przechylać, dlatego już od chwili pojawienia się pierwszych kwiatów warto zapewnić roślinom jakieś podparcie, a przynajmniej przywiązać do cienkiej tyczki główną łodygę, by roślina się nie przewróciła. Kiedy wszystkie kwiaty już przekwitną, pozostaw rośliny jeszcze na 2-3 tygodnie, by mogły porozsiewać nasiona, a później wyrwij je i wyrzuć na kompostownik. Zagrab grządki i podlej je, a szybko pojawią się nowe siewki które zakwitną ponownie na jesień. W ten sposób otrzymasz dwa pokolenia ogórecznika (i podwójne plony!) w jednym sezonie.

Ponieważ ogóreczniki uprawia się głównie dla ich atrakcyjnych kwiatów, już jedna roślina dostarczy ich pod dostatkiem (każdy kwiat żyje tylko jeden dzień). Ogóreczniki fajnie jest wysiać w towarzystwie innych roślin ozdobnych i warzyw do których dodatkowo przywabią owady zapylające. Siejemy go w dość dużych odstępach, co około 30 cm. Rodzaj podłoża nie ma większego znaczenia, bo ogóreczniki nie są wybredne i dobrze rosną w każdym, nawet przeciętnie zasobnym podłożu. Nie trzeba ich nawet nawozić (a na pewno nie warto stosować nawozów mineralnych). Zdrowe zioła, to naturalne zioła!

Ogórecznik lekarski świetnie uzupełnia grządki z warzywami

Warto wiedzieć: kwiatostany ogóreczników rosnących na w pełni nasłonecznionych stanowiskach mają czerwonawe zabarwienie; rośliny rosnące w półcieniu pozostają całkowicie zielone:

Kiedy zbierać kwiaty ogórecznika i czy da się je przechowywać?

Kwiaty ogórecznika najlepiej zbierać skoro świt. O tej porze kwiaty, które zostały zapylone poprzedniego dnia zaczynają opadać z rośliny, ale wciąż jeszcze zachowują swój kształt, kolor i smak. Można je wtedy pozbierać (jeśli się na zabrudziły) lub delikatnie oderwać z szypułek - bardzo łatwo sie oddzielają. Takie kwiaty mają intensywnie błękitny kolor. Zebranie kwiatów zapylonych poprzedniego dnia jest nie tylko najłatwiejsze, ale też najbardziej ekonomiczne, jeśli planujesz później własnoręcznie zebrać nasiona ogórecznika do kolejnych wysiewów: te kwiaty wykonały już swoje zadanie więc w ich miejscu zawiążą się nasiona - dokładnie cztery czarne sztuki z jednego kwiatu; dość duże.

Świeżo zebrane kwiaty ogórecznika

Z samego rana zaczynają sie także otwierać nowe, świeże kwiaty ogórecznika, które są koloru różowego i w ciągu dnia stopniowo zmieniają swój kolor na niebieski. Różowe kwiaty upolujesz tylko rankiem! A jeśli poczekasz do południa, zbierzesz także kwiaty o pośrednim, różowo-niebieskim kolorze.

Kwiaty ogórecznika starzejąc się zmieniają kolor z różowego na błękitny. A wszystko to w ciągu kilku godzin!

Kwiaty ogórecznika są bardzo nietrwałe, dlatego najlepiej zbierać je tuż przed ich wykorzystaniem. Nie zawsze jednak jest to możliwe. Można je jednak przetrzymać w idealnej kondycji do 48h (przynajmniej tak długo mi się to udało) zamknięte w szczelnym pojemniku w lodówce. Świetnie wyglądają także zamrożone w kostkach lodu!

Ogórecznik w doniczce?

Właściciele balkonów i tarasów na pewno będą zadowoleni: ogórecznika da się uprawiać w donicach. To "da się" chciałbym szczególnie podkreślić. Jest to roślina o długim, palowym korzeniu i bardzo nie lubi być przesadzana. Dlatego jeśli chcesz uprawiać ogórecznika w doniczce, najlepiej wybierz glinianą (ciężką) i głęboką donicę w której będzie rósł tylko jeden pojedynczy ogórecznik. Dzięki temu: a) roślina sie nie przewróci; b) będzie okazała i dobrze rozkrzewiona. Ogóreczniki z natury są nietrwałe, więc kiedy już twój egzemplarz przekwitnie i przestanie być atrakcyjny możesz sie go pozbyć, a pojemnik obsadzić na nowo.

Nawet pojedynczy ogórecznik rosnący w donicy jest okropnym pijakiem - trzeba go podlewać praktycznie codziennie

Tyyyle mi wyrosło ogóreczników w tym roku!

Czy ogórecznik smakuje jak... ogórki?

Pomimo swojej nazwy i ogólnemu przekonaniu, że ogórecznik smakuje ogórkowo - wcale tak nie jest. Kwiaty ogórecznika w ogóle nie pachną, a smak mają raczej obojętny. W każdym razie na pewno nie uznałbym go za roślinę przyprawową, bo nawet jeśli da się w kwiatach wyczuć jakiś ogórkowy posmak, to nie będą w stanie zmienić lub wzmocnić smaku żadnej potrawy z ich udziałem. Ale ma to także swoje dobre strony, spokojnie możesz dodać kwiaty ogórecznika do wszystkich deserów i ozdobić nimi drinki lub napoje, bo co do jednego nie ma wątpliwości: są niesamowicie dekoracyjne.