Srebrniki Judasza: zdrajca w ogródku

Garść błyszczących monet – dokładnie tyle dostaniemy w zamian za zaproszenie jej do ogrodu. Nie będzie uciążliwym lokatorem; najpewniej przycupnie sobie gdzieś pod drzewem. Wiosną przypomni o sobie purpurowymi kwiatami a jesienią bukietem srebrzystych łuszczynek. Można ją lubić lub nie, ale nie wolno nie znać. Srebrniki Judasza – roślina o wielu twarzach.

Polska nazwa – miesiącznica roczna – jest dokładnym tłumaczeniem nazwy łacińskiej: Lunaria annua. „Miesiącem” dawniej nazywano księżyc. Weźcie pojedynczą łuszczynkę miesiącznicy i obejrzyjcie ją dokładnie. Okrągława, srebrzysta, piękna! Jak księżyc, albo jak moneta właśnie.

Miesiącznicę popularnie nazywa się: srebrniki Judasza, albo Judaszowe srebrniki, na to samo wychodzi. Jesienią po zaschnięciu łuszczynek zewnętrzne pokrywy odpadają, nasiona wysypują się i pozostaje tylko środkowa, błoniasta przegroda, połyskująca i szeleszcząca. Konotacje z monetami można zatem zrozumieć, ale dlaczego akurat srebrniki Judasza? To już nie było jakiegoś ładniejszego skojarzenia, np. talary Marii Teresy albo coś w tym guście? Czy to takie znowu zdradzieckie nasienie…?

Miesiącznica roczna, pomimo nazwy, wcale nie jest rośliną roczną ale dwuletnią. Czasem, owszem, zakwitnie w pierwszym roku uprawy jednak jest to tylko wyjątek potwierdzający regułę. Aha! Czyli mamy pierwsze małe oszustwo!

Rośliny dwuletnie zakwitają z reguły na przełomie wiosny i lata. Nie jakieś tam bratki czy stokrotki, ale te wysokie, okazałe jak naparstnice czy malwy. Mamy teraz ledwo połowę kwietnia, a moje miesiącznice już kwitną w najlepsze! Podstępne gagatki. W tym tempie do czerwca po kwiatach pozostanie już tylko wspomnienie.

Srebrniki świetnie rosną w miejscach cienistych, niezależnie co wyczytacie gdziekolwiek indziej. Dlaczego? Tutaj kryje się oszustwo większego kalibru. Jeśli chce się być okazałym kwieciem, który radzi sobie w cieniu drzew, trzeba zagrać im na nosie i rosnąć wtedy, kiedy drzewa śpią. Dokładnie tak robi miesiącznica: nasiona dojrzewają w okolicach sierpnia, spadają na ziemię i zaczynają kiełkować. Muszą poradzić sobie przez około miesiąc-dwa, bo w październiku-listopadzie drzewa zrzucą liście i młode miesiącznice dostaną już tyle słońca ile zechcą. Są całkowicie mrozoodporne i będą rosły aż do zimy, kiedy gleba zamarznie i przykryje je śnieg. Wiosną jeszcze lekko podrosną i zakwitną akurat wtedy, kiedy drzewa ziewną budząc się do życia. Sprytnie!

Co (jeszcze) warto wiedzieć o miesiącznicy?

- Że jej kwiaty mają rzadko spotykaną, ciemnopurpurową barwę i lekko pachną. Wcale nie są takie znów niepozorne, jak niektórzy o nich mówią, mają wielkość mniej więcej złotówki.

- Że jej płaskie nasiona bardzo łatwo i dobrze kiełkują i chociaż teoretycznie wysiewa się je latem, to praktycznie można to robić od wiosny do jesieni. Wysiewamy od razu na miejsca stałe lub najpierw do doniczek, a rozsadę wysadzamy w fazie dwóch – trzech liści.

- Że miesiącznica naprawdę jest rośliną dwuletnią. Wspomniane wcześniej malwy czy naparstnice niby też, jednak czasami udaje im się żyć rok dłużej. U miesiącznicy to nie przejdzie i jeśli już zakwitnie, to możecie być pewni że wyda nasiona, zaschnie i zginie zupełnie. Dlatego zawsze trzeba pamiętać, żeby wysiewać jej nasiona co roku.

Srebrniki Judasza uprawia się głównie na suche bukiety – połyskujące blaszki są bardzo ozdobne, chociaż delikatne. Najlepiej zasychające rośliny ścinać i suszyć pojedynczo, bo jak już się ze sobą poplątają to w ogóle ich nie ogarniecie, blaszki poodpadają i nici z bukietu.

Zaschnięte rośliny można też zostawić w ogródku na jesień i zimę w ogóle ich nie ścinając. Wśród jesiennych, kolorowych liści a później zimą, pokryte szronem także będą wyglądały pięknie.